TARİHÇİ YAZAR GÜL SİPAHİ'DEN DİKKAT ÇEKEN 'GAZZE' YAZISI

Tarihçi Yazar Gül Sipali Gazze ile ilgili dikkat çeken bir yazı kaleme aldı. Gül Sipali, "KADİM ŞEHİR GAZZE" Başlıklı yazısında Gazze'nin dünü ve bugününü kaleme aldı. İşte Sipahi'nin o yazısı

TARİHÇİ YAZAR GÜL SİPAHİ'DEN DİKKAT ÇEKEN 'GAZZE' YAZISI
29 Nisan 2024 - 10:16 - Güncelleme: 29 Nisan 2024 - 10:47
Tarihçi Yazar Gül Sipali Gazze ile ilgili dikkat çeken bir yazı kaleme aldı. Gül Sipali, "KADİM ŞEHİR GAZZE" Başlıklı yazısında Gazze'nin dünü ve bugününü kaleme aldı. İşte Sipahi'nin o yazısı

KADİM ŞEHİR ;GAZZE

Gazze, Hz. Ebû Bekir’in halifeliği  zamanında fethedilmiştir.Denizden 4 km içeride kurulmuş olan Gazze tarih boyunca Filistin topraklarındaki idarî birimlere bağlı kalmış, ancak ticarî münasebetlerini daha çok Mısır’la geliştirmiştir. Eskiden ihraç edilen mallar develerle Kahire’ye ulaştırılırdı.

Süveyş Kanalı’nın açılmasından önce Mısır, Suriye ve Anadolu’dan gelen ticaret ve hac yollarının birleşme noktası olan Gazze çok hareketli günler yaşamıştır. Tarih boyunca birçok kez el değiştiren Gazze, Bizanslılar zamanında önemli bir ticaret merkezi haline gelmiştir.

Gazze’nin ekonomisi büyük oranda tarıma dayalıdır. Bir Akdeniz şehri olması dolayısıyla Turunçgil üretimi şehirde birinci sıradadır.

İsrail ablukası nedeniyle ekonomisi çökmüş durumda olan Gazze 6 gün savaşında İsrail’in limanı kapatması nedeniyle balıkçılık faaliyeti de geriledi. Ana tarım ürünleri çilek, narenciye, hurma, zeytin, çiçek ve değişik sebzelerdir.

Kahire’nin emniyeti açısından önemli bir noktada duran Gazze, Refah üzerinden gelen haberlerin buradan Kerek, Dımaşk veya Safed gibi merkezlere ulaştırılmasında önemli rol üstlenmiştir.

Osmanlı döneminde diğer Filistin şehirleri gibi Şam’a bağlı olan Gazze, Remle nahiyesiyle birlikte Yafa’nın kuzeyine kadar uzanan Gazze (bugünkü Tel Aviv’e kadar) sancağını oluşturuyordu.

1649 yılında Gazze’yi ziyaret eden Evliya Çelebi, “Bu sancak gayetü’l-gaye marnur ve abadandır” diyerek tanıttığı şehirde on bir cami, iki hamam ve 600 dükkânla 1300 ev bulunduğunu ve bu binaların taştan yapıldığını, sancağın yedi zeamet ve 107 tımarının olduğunu söylemektedir.


1832'de Kavalalı Mehmet Ali Paşa Gazze'yi ve Filistin'in çoğunu fethetti. Amerikalı akademisyen Edward Robinson 1838'de ziyaret ettiği Gazze'yi, şehir merkezi bir tepenin üstünde, kenar mahalleleri bu tepenin çevresinde yer almak üzere Kudüs'ten daha büyük ve çok kalablık bir şehir olarak tanımlamaktadır.

Osmanlı döneminde zaman zaman ayaklanmalar ve isyanlara sahne olan Gazze, I. Dünya Savaşı’nda İngilizlerin Osmanlıyı yenmesiyle bazı geçici bölgesel hâkimiyetler dışında Filistin toprakları üzerindeki 400 yıllık Osmanlı hâkimiyeti sona erdi. 1917’den 1948’de İsrail’in kurulmasına kadar geçen dönemde Gazze İngiliz hâkimiyetinde kaldı. 1948’de Gazze Mısır’a bağlandı.



Altı gün savaşı 

1967'deki Altı Gün Savaşı'nda İsrail Ordusu'nun Mısır Ordusu'nu yenmesinden sonra Gazze Şeridi'yle beraber Gazze şehrinde de, 27 yıl sürecek İsrail dönemi başladı.

1970'lerden itibaren, şehirde Filistinliler ve İsrailli yöneticiler arasında 1987'de İlk İntifada'yla sonuçlanan sık çatışmalar yaşandı. Gazze, bu ayaklanma sırasında direnişin odağı oldu. Bunun sonucu olarak, şehirdeki ekonomik koşullar kötüleşti.

1967 Savaşı’nda tekrar İsrail işgali altında kalan Gazze, 13 Eylül 1993’te imzalanan barış antlaşması uyarınca kurulmasına çalışılan bağımsız Filistin devletine bir ön hazırlık olarak gerçekleştirilen Filistin Milli Otoritesi  çerçevesinde işgalden kurtulsa da bugün İsrail’in uyguladığı ambargo politikası nedeniyle ekonomik ve sosyal sıkıntıları artarak devam etmektedir.

2007 yılında El Fetih grubunun yapılan seçimlerin sonucunu kabullememesi sonucu, Hamas ile giriştiği yoğun çatışmalar sonuç vermedi ve Gazze, Hamas'ın kontrolüne geçti. Bu gelişme üzerine Gazze, İsrail tarafından abluka altına alındı.

Filistin İnsan Hakları Merkezi, İsrail'in 27 Aralık 2008 - 18 Ocak 2009 tarihleri arasında Gazze'ye düzenlediği saldırılarda 960'ı sivil toplam 1.434 kişinin öldüğünü açıkladı.

2023 DÜNYA SİYASETİNDE GAZZE 

2023 yılının Ekim ayına  gelindiğinde ise Hamas "El Aksa Tufanı Operasyonu" olarak adlandırdığı operasyonun başladığını duyurdu ve 20 dakika içinde Gazze Şeridi'nden İsrail'e 5,000'den fazla roket attığını belirtti. İsrail kaynakları Gazze'den en az 3,000 merminin fırlatıldığını bildirdi.

Can kaybı 22 bine yaklaştı, 2 milyon insan yerinden edildi

Hamas tarafından yönetilen Sağlık Bakanlığı’na göre 7 Ekim’den bu yana Gazze’de çoğu kadın ve çocuk olmak üzere 21 bin 978 kişi öldürüldü, 56 bin 697 kişi de yaralandı.

İsrail’in saldırıları 2023’ün son dakikalarına kadar devam etti. İsrail’in saldırılarında en az 48 Filistinli öldürüldü. AFP’ye konuşan görgü tanıkları, Gazze’nin batısındaki El Aksa Üniversitesi’ne sığınan 20 Filistinlinin de öldürüldüğünü açıkladı. Bu sabah (1 Ocak) EL Maghazi Mülteci Kampı’na düzenlenen saldırıda da 10 Filistinli öldürüldü.

Birleşmiş Milletler’e (BM) göre Gazze’de yaşayan 2,4 milyon insanın yüzde 85’i, yani 2 milyonu, yerlerinden edildi.

Haber: AYAKLIGASTE.CCOM 







 

FACEBOOK YORUMLAR

YORUMLAR

  • 0 Yorum