FAHİŞ FİYAT UYGULAMALARININ DİNİ YÖNDEN HÜKMÜ!

Recep SAYGIN

Öncelikle tüm okurlarımızın Gül Hatırlarının en üst düzeyde olmasını Yüce ALLAH dan temenni ederim.

Tüm okurlarımızı Saygı ve Muhabbetle Selamlarım. Yazı köşemizdeki ilk konumuz;Son günlerde hepimizi ekonomik yönden fazlasıyla yoran, Fahiş Fiyat Artışı(FAHİŞ GABİN(ARTIŞ)) gerçeği.

Öncelikle  FAHİŞ GABİN Nedir?Artık burada günümüzdeki tabiri olan Fahiş Fiyat Artışı terimi ile konuyu açıklayalım.

Dinen de Fahiş Fiyat; Belirgin olarak sert ve fazlaca,müşterinin rızası olmadığı halde;müşterinin o ürünü almaktan başka çaresi olmadığı durumda, haksız yere fazla miktarda fiyat artışı yaparak satımın gerçekleşmesidir.

Peki makul bir bey(satış) akdinin (işleminin)sınırı nedir?Bu Alışverişin makul sınırı; Fıkıh İlmindeGabn-iYesîr ile ifade edilir. 

Basit ve önemsiz gabİn” anlamındaki gabn-i yesîr tabiri ise; kaçınılması genelde mümkün olmayan, bu sebeple de tabii karşılanan ve maruz kalan kimsenin rızasını sakatlamadığı (rızasının olduğu)var sayılan gabin türünü ifade eder.

Peki bu makul fiyat artışının (gabn-i yesîr) ölçüsü ne olmalıdır? Dinen; menkul (taşınabilir) eşyada o malın satış fiyatının yirmide biri, gayri menkul malda (taşınamayan mülklerde) beşte biri, büyükbaş ve küçükbaş hayvan satımında onda biri şeklindedir.

İslam Hukukunun Temeli olan Mecelle isimli eserde; bu miktarların üstünde bir satım fahiş satım olarak nitelenmektedir.

Bir de fiyat artışları ne kadar sürede yapılır. Dinen bu süre üretim yani; zirai üretim dönemleri ve halkın alım gücü göz önünde bulundurularak yapılmıştır.

Çoğu zaman zirai üretim dönemi süresi bitiminde halkın alım gücü zayıfsa fiyat artışı yapılmamaktadır. Böyle bir artış ise KUL HAKKI YEMEK olarak nitelendirilmektedir.

Günümüzde fiyat artışlarına bakıldığında bu artışlar bırakın üretim dönemlerinde yapılmayı, günlük artışlar şeklinde yapılmaktadır. Ayrıca günümüzde gayr-ı menkulde en az iki katı artış olmaktadır.

Menkul eşyada en az bir katı artış olmuştur. Hayvan satımında ise en az ürünün yarı fiyatı artışlar olmaktadır. Yine bu konuda konu ile alakalı delilleri belirtelim.

"Birbirinizin mallarını aranızda bâtıl yollarla yemeyiniz" (Bakara Sûresi,188.Ayet) "Bir kimse haksız olarak başkasının malını alırsa, Allah`ın gazabına uğramış olarak ilâhı huzura çıkar" (Buhari, Tevhîd Bölümü, 24.Hadis; Müslim, İman, 222,223, 224.Hadisler) “Bizi aldatan Bizden değildir" (Müslim, İman Bölümü 164.Hadisi Şerif)

Sonuç olarak Bu şekilde bir fiyat artışı abes(kötüdür)dir.Caiz değildir. Hoş görülmemiştir. Ayeti Kerime ve Hadisi Şeriflere bakıldığında büyük günahlardan sayılmaktadır.

Hatta Haram olarak kabul eden Günümüz Fıkıh Alimleri de Mevcuttur. Unutulmamalıdır ki bizler hep beraber aynı gemideyiz.

Türkiye Cumhuriyeti Devleti Gemisinde birer yolcuyuz. Burada Gemiye zarar verecek her türlü aldatma bu geminin su alıp, belirli bir süre sonra batmasına sebep olacaktır.

Bu bakımdan her yönden Fahiş Fiyat Artışı aykırı ve yanlıştır.

Bu geminin en güzel şekilde yol alması ve her şeyin en güzeline layık olan bu Gemi yolcusu Vatandaşlarının rahatça yaşaması için az,öz, temiz, helal kazançlar kazanılması şarttır.

Saygılarımla.

( Not: Konu ile alakalı detaylı bilgilere  https://islamansiklopedisi.org.tr/gabn      adresinden ulaşabilirsiniz. )