• Reklam
Reklam
Reklam
Recep SAYGIN

Recep SAYGIN

İlahiyatçı Yazar

ALEVÎLİK VE BEKTAŞÎLİĞİN TOPLUMSAL HAYATTAKİ ROLÜ VE İLAHİYATTAKİ KONUMU

22 Şubat 2022 - 08:40

Alevî ve Bektaşîlik terim olarak; “Ali’ye mensup”, “Ali’ye ait” ve “Ali soyundan olan” anlamlara gelmektedir.

Bu kültürün olgunlaşma ve yayılma merkezi olarak Horasan ve dolayları kabul edilmektedir.

Alevîlik ve Bektaşîlik tarihi devirlerde mensubiyet kazanarak dünyanın farklı bölgelerine yayılım göstermiştir.

Bugün İran başta olmak üzere Irak, Suriye, Türkiye, Yunanistan, Bulgaristan, Arnavutluk, Saraybosna, Makedonya ve Afrika kıtasının çeşitli bölgelerinde bu kültürel miras yaşatılmaktadır.

Alevîlik ve Bektaşîlik kültürüne, Horasanda yaygınlık kazanmasından günümüze; siyâsî, itikâdî ve tasavvufî açıdan pek çok anlamlar yüklenmiştir.

Bu terim siyâsî anlamda, Hz. Ali’nin birinci halife olduğunu ve halifeliğin onun soyundan gelenlerce devam ettirilmesini öngörmüştür.

İtikâdî anlamda Hz. Ali’yi en üstün sahâbî olarak görmüştür. Tasavvufî anlamda ise; silsilelerini Hz. Ali’ye dayandıran tarikatlar genel olarak Alevî –Meşreb- olarak isimlendirilmiştir
(Manzûr, 26 Aralık 1290, s. 3095).

Bu kültürel mirası Horasan’dan Rumeli diyârları olarak adlandırılan bugünkü Anadolu topraklarına getirip burada yaşayanlara aşılayan ve bu doğrultuda gayret gösteren kişilerden biri de Hacı Bektaş-ı Velî’dir
(Ebû Sa’d Abdülkerîm b. Muhammed b. Mansûr et-Temîmî es-Sem‘ânî, 1166, s. 229)
.

Hacı Bektaş-ı Velî, “Horasan erenleri” olarak bilinen Kalenderiyye akımına ve Horasan Melâmetîyye mektebine mensuptur.

Sufîdir. Baba İlyas-ı Horasanî tarafından temsil edilen vefâîlik tarikatı içerisinde bulunmuştur. Taşköprüzâde, Şakâyıku’n-Nu’mânîyye adlı eserinde onu sünnî bir sufi olarak görmektedir.

Ona göre Hünkâr Hacı Bektaş-ı Velî: “Keramet ehlî bir Velî’dir. Alevîlik ve Bektaşîlik Hacı Muhammed Bektaş-ı Velî el-Horasanî’yenisbettir.

Hünkâr’ın Hocası Lokman Perende ve onun da Hocası Hâce Ahmet Yesevi’dir. Alevîlik ve Bektaşîliğin Hünkâr Hacı Bektaş-ı Velî ye nispetinin devam silsilesî Hoca Ahmed Yesevi, Yusuf el-Hemedânî, Ebu Ali el-Fermedî, Ebu’l-Hasan Harakânî, Bâyezid-i Bistâmi, İmam Câfer Sadık, Kâsım b. Muhammed, Hz. Selmân-i Fârisî ve Hz. Ali ye dayanır.


Alevilik;Sünnîlikle aynıdır.Alevîlik Bektaşîlik ve Sünnîlik İslam dininin gövdesini oluşturur.Alevîlik Bektaşîlik ve SünnîlikDinî geçmiş olarakİslam dininin ilk yıllarından itibaren ilmi kaynaklar bakımından aynıdır.

Her ikisinin de Allah (C.C.) H.z. Peygamber ve H.z. Ali sevgisi aynıdır.Bunların haricindeki bütün anlatımlar yanıltır, gerçek Alevîlik Bektaşîlik ve Sünnîlik akımlarını nitelemez.Sünnîlik ve Alevîlik Bektaşîlik bir V
ücudun organları gibidir.

Çünkü aynı köktendir. Bu düşünce ile Alevîlik Bektaşîlik ve Sünnîlik; ayrıştırmayan, birleştiren Akademik Çalışmalarla toplum hafızasına sağlam biçimde konumlandırılmalıdır.

 

FACEBOOK YORUMLAR

YORUMLAR

  • 1 Yorum